Salep Durağı Kozcağız Projesi'nin Çalıştayı Yapıldı
Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı'yla (BAKKA) Kozcağız Belediyesi'nin işbirliğiyle hazırlanan Salep Durağı Kozcağız Projesi kapsamında salep çalıştayı düzenlendi.
Çalıştayda konuşan Kozcağız Belediyesi Peyzaj Yüksek Mimarı Dilek Özkazanç proje kapsamında önümüzdeki yıl Kozcağız’a 5 işletmenin açılmasının hedeflendiğini söyledi.
PROJEYİ TANITAN İNTERNET SİTESİ KURULDU
Bartın Öğretmenevinde yapılan çalıştaya Kozcağız Belediye Başkanı Mustafa Karaman, Bartın Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Abdulsetter Bayram, İl Genel Meclisi Üyesi Recep Regaip Bayraktar, Bartın Ziraat Odası Başkanı Rüştü Civak, Bartın Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Cevdet Gümüş başta olmak üzere davetliler katıldı.
“ÇALIŞTAY PROJEMİZE KATKI SAĞLAYACAKTIR”
Çalıştayın açılış konuşmasını yapan Kozcağız Belediye Başkanı Mustafa Karaman, beldede çok fazla yetişen salep bitkisinin belde ekonomisine ve il ekonomisine kazandırmak için hazırlanan projenin hayırlara vesile olmasını diledi. Davetlilere çalıştaya katıldıkları için teşekkür eden Karaman, çalıştaydan ortaya çıkacak fikirlerin projeye çok fazla katkı sağlayacağına inandığını kaydetti.
HEDEF 2017’DE 5 İŞLETME KURULMASI
Kozcağız Belediyesi Peyzaj Yüksek Mimarı Dilek Özkazanç ise projeyle ilgili yaptığı bilgilendirmede projenin amacını salep bitkisinin ticari ürüne dönüştürülerek Kozcağız halkına yeni iş imkanları yaratmak olduğunu söyledi. Özkazanç, “Projemizin genel amacı Kozcağız'da doğal olarak yetişen salep bitkisinin ticari ürüne dönüştürülmesi ile Kozcağız halkına yeni iş imkanları oluşturmaktır. Bu genel amaç kapsamında Kozcağız halkının salep bitkisini tanıması, ticari değerini öğrenerek sahip olduğu doğal zenginlikten sürdürülebilir gelir elde etmek için salep bitkisini değerlendirmesi sağlanacaktır. Projenin genel amacına ulaşması ile birlikte Kozcağız'da 2014 yılında salep ile ilgili faaliyet gösteren işletme bulunmazken 2017 yılında saleple ilgili faaliyet gösteren 5 yeni işletme kurulmuş olması hedeflenmektedir” dedi.
Projede şuana kadar yapılan çalışmaları da anlatan Dilek Özkazanç, “Kozcağız da yetişen salebin faydaları, yetişme koşulları ve kullanım alanları hakkında araştırma yapılması için Bartın Üniversitesi ile yapmış olduğumuz sözleşme kapsamında Yrd. Doç. Dr. Cevdet Gümüş tarafından Salep Bitkisi ve Mucizeleri Araştırması dokümanı hazırlanmıştır. Kozcağız’da yetişen salep bitkisinin faydaları ve salepten elde edilen ürünlerin tanıtıldığı www.salepduragi.com isimli internet sitemiz yayına başlamıştır. İnternet sitemizin ulusal bazda tanıtılması amacı ile 96 farklı internet kanalında sitemizin reklamı yapılmıştır. Ürün geliştirme çalışmaları kapsamında Mengen Aşçılar Federasyonu şeflerinin katılımı ile Kozcağız da Gıda sektöründe salep kullanımının arttırılması amacıyla ortak akıl toplantısı düzenlenmiştir. Yine ürün geliştirme çalışmaları kapsamında Mengen Aşçılar Federasyonu şeflerimizce hazırlanmış olan ve tamamının içeriğinde salep olan değişik yiyecekler deneme ve tadım etkinliği organizasyonumuz ile yaklaşık 100 kişiye tattırılarak görüşleri alınmıştır.
Kozcağız ve yöre halkının üretime teşvik edilmesi amacıyla bugün düzenlemiş olduğumuz Salep çalıştayımız ise projemizin son faaliyetidir” şeklinde konuştu.
DİĞER İLLERDEN GELEN TOPLAYICILAR TEHLİKE OLUŞTURUYOR
Kozcağız’daki salebin diğer illerden gelen toplayıcılar nedeniyle yok olma tehlikesi olduğunu ifade eden Özkazanç son olarak “ Projemizin sonuna yaklaşırken Kozcağız Belediyesi olarak amacımız Kozcağız'da doğal olarak yetişmekte olan salebin diğer illerden gelen toplayıcılar tarafından toplanarak türün yok olma tehlikesine karşı Kozcağız ve yöre halkının bilinçlenmesini sağlamaktır. Ayrıca salebin sadece içecek olarak tüketilmediğini yiyecek başta olmak üzere birçok sektörde aranan bir hammadde olduğunu gösterebilmek bununla birlikte vatandaşlarımızın kendi bahçelerinde salep üretebilmeleri için yeni kapılar açabilmektir” açıklamasında bulundu.
“SALEBİN NESLİ TÜKENİYOR”
Dilek Özkazanç’ın ardından Bartın Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Abdulsetter Bayram, ükemizde tükenmekte olan bitki türlü hakkındaki mevzuatla ilgili katılımcılara bilgiler verdi. Salebin nesli tükenmekte olan bitkiler arasında bulunduğunu ifade eden Bayram mevzuatla ilgili şu bilgileri verdi:
“Nesli tükenmekte olan bitkilerle ilgili 1973 yılında uluslararası bir sözleşme imzalandı. Türkiye bu sözleşmeye 1996 yılında taraf oldu. Sözleşme 2007’de yürürlüğe girdi. Salepte bu sözleşme gereğince korunması gereken türler arasında. Salebin doğadan toplanması ya da ticaretinin yapılması tamamen izne bağlı. Eğer biz bu bitkiyi doğada toplanmasını ya da üretimini kontrol altına almazsak nesli tükenecek. Doğadan toplanması ya da ihracatına yönelik ticareti tamamen izne tabi. Doğadan bunu toplayacak firmaların öncelikle bakanlıktan izin alması gerekiyor. Bu üretim izni de belli miktarlarda oluyor.”
“DOĞADAN TOPLANMASI VE İHRACATI YASAK”
Bildiğimiz kadarıyla salep için 1974’ten beri böyle bir izin söz konusu değil. Tamamen doğadan toplanması ve ihracatı yasak. Ama bu her zaman salep yasaklanacak demek değildir. Duruma göre kotaya tabi olarak izinle doğadan toplanmasına izin verilebilir. Tabi bu proje kapsamında toplanmasına izin verilecek mi? Şeklinde aklınıza bir soru gelebilir. Bizim bu mevzuatla ilgili yaptığımız görüşmeler neticesinde çiftlerimiz kendi arazilerinde bulunan sahibi toplama yetkisine sahip. Bu yasak değil. Veya kendi arazilerinde bulunan salebi toplayıp oradan da üretimini arttırabilirler. Ama bunu yaparken de izin almaları gerekiyor. Verilen belge sonucunda bunu yapabilirler. Tohumu doğadan toplayıp getirmeleri yasak.”
“EN AZ 60 BİN TL CEZASI VAR”
“Aksi takdirde bunu diğer illerden duyuyoruz yüz binlerce liralık ceza alabiliyorlar. Maalesef şuanda yasak olarak toplanıyor. Ancak emniyet güçlerimiz ciddi bir denetim yaptığı takdirde en Çevre Kanununa göre en düşük 60 bin TL cezası var. Tabi bu her yıl artıyor. Daha büyük cezalarla da karşılaşabilirler. Salep koruma altına alınmazsa yok olma riski olan bir bitki.”
“TOHUM ÜRETİLMEYE ÇALIŞILIYOR”
“Bunun dışında tohum üretme yoluna gidiliyor. Araştırma kuruluşları tarafında yumru üretimi de yapılıyor. Ama bu şuanda Türkiye’nin ihtiyaçlarını karşılayacak durumda değil. Yine belgelerden şartıyla üretim yapılabilir gibi görünüyor. Doğal olanların dışında bir salep türü üretilmesi durumu yasakların dışındadır.”
Müdür Bayram’ın ardından Bartın Üniversitesi öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Cevdet Gümüş Salep Bitkisi ve Mucizeleri Araştırmasıyla ilgili bilgiler verirken çalıştay karşılıklı fikir alışverişiyle son bulundu.
